Gayrimenkulde Yeni Dönem: Tapu İşlemleri Artık Gerçek Bedel Üzerinden Yapılacak
Emlak sektöründe 1 Ocak itibarıyla köklü bir değişim başlıyor. Uzun yıllardır satış bedelleri, belediyelerin belirlediği rayiç değerler baz alınarak tapuya beyan ediliyordu. Ancak bu uygulama tarih oluyor. Gayrimenkul sektöründe ilan doğrulama süreçlerini baştan sona değiştirecek EIDS (Elektronik İlan Doğrulama Sistemi), tapu işlemlerinde gerçek satış fiyatının esas alınmasını zorunlu kılacak. Peki, bu yeni dönemde bizi neler bekliyor? Detayları birlikte inceleyelim.
EIDS Nedir ve Nasıl Çalışacak?
1. Emlak Firmalarına Yetkilendirme
EIDS, 2025 itibarıyla devreye girecek ve mülk sahiplerinin E-Devlet üzerinden emlak firmalarına yetki vermesiyle başlayacak. Böylece taşınmaz numaraları, yetkili emlak firmaları tarafından sistemde doğrulanacak.
2. Sahte İlanların Önüne Geçilmesi
Doğrulama adımı sayesinde, özellikle internet ortamında karşılaştığımız sahte ya da yanıltıcı ilanlar ortadan kalkacak. İlanda belirtilen satış bedelinin tapu işlemleri sırasında beyan edilen rakamla uyumlu olması zorunluluğu getiriliyor. Bu da hem alıcı hem de satıcıların haklarını koruyan, daha adil bir sistemi beraberinde getiriyor.
Rayiç Bedel Dönemi Sona Eriyor
Mevcut uygulamada belediyeler tarafından belirlenen rayiç bedel üzerinden işlem yapılması, gerçek satış bedelini tapu kayıtlarında eksik göstermeye yol açabiliyordu. Yeni düzenlemeyle birlikte, gerçek satış bedelinin tapuya beyan edilmesi mecburi hale gelecek. Aksi yönde beyanlar için cezai yaptırımlar öngörülüyor.
Bu durum, sektörde uzun süredir tartışılan “tapuda düşük bedel gösterme” problemini büyük ölçüde ortadan kaldırmayı hedefliyor. Ayrıca, piyasadaki kayıt dışı işlemlerin de önemli ölçüde azaltılması bekleniyor.
Tapu Harçlarında İndirim Beklentisi
Hâlihazırda tapu harcı, satış bedeli üzerinden hem alıcı hem de satıcı için ayrı ayrı %2 oranında hesaplanıyor. Yeni sistemin getireceği en kritik değişimlerden biri de tapu harçlarında indirim beklentisi. Henüz resmî olarak onaylanmasa da sektör uzmanları, tapu masraflarının aşağı çekilmesinin emlak piyasasına ivme kazandıracağını düşünüyor. İndirimin hayata geçirilmesi hâlinde, alım-satım maliyetlerinin önemli ölçüde düşmesi ve sektörün hareketlenmesi muhtemel.
Yeni Düzenleme ile Gelen Avantajlar
- Şeffaflık ve Güven: Gerçek satış bedellerinin tapuya işlenmesi, hem alıcı hem de satıcı için daha güvenilir bir süreç yaratıyor. Anlaşmazlıkların önüne geçilmesi hedefleniyor.
- Vergi Adaleti: Eksik beyan sebebiyle vergi kaybı yaşanmasının engellenmesi, devletin gelirlerini korurken, sektörel adaleti de sağlamış oluyor.
- Uzun Vadeli Piyasa Düzeltmesi: Şeffaf veriler, emlak sektöründe geleceğe dönük sağlıklı fiyat oluşumuna katkı sağlayacak.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Doğru Beyan Zorunluluğu: Yeni düzenlemeyle, tapuda gösterilen bedelin piyasa değerine yakın ya da eşit olması bekleniyor. Yanlış veya eksik beyanlar daha sıkı denetimlere ve cezai yaptırımlara tabi olacak.
- E-Devlet Üzerinden Yetkilendirme: Emlak ilanı vermeden önce, taşınmaz numaralarının doğrulanması için yetkili emlak firmalarına izin vermek gerekiyor. Bu adımın ihmal edilmesi, ilanların doğrulanmaması veya geçersiz sayılmasıyla sonuçlanabilir.
- Sözleşme Süreçlerine Dikkat: Alıcı ve satıcılar tapu işlemleri öncesinde mutlaka ilan bedellerini karşılıklı teyit etmeli. İlerde olası bir itiraz durumunda, sözleşme metnindeki rakamlar belirleyici olacak.
Sonuç
Gayrimenkul sektöründe yeni bir çağın başlangıcı olarak değerlendirilen EIDS uygulaması, hem ilan doğrulama sürecinde hem de tapu işlemlerinde önemli değişiklikleri beraberinde getiriyor. Artık gerçek satış bedelini tapuda eksik göstermek neredeyse imkânsız hale gelecek. Sektörde daha fazla şeffaflık ve güven ortamı yaratmayı hedefleyen bu düzenleme, aynı zamanda devletin vergi kayıplarını önlemeye de katkı sağlayacak.
Bu yeni döneme adaptasyon sürecinde, özellikle profesyonel emlak danışmanları ile çalışmak, doğru beyan ve doğru fiyatlandırma açısından kritik önem taşıyor. Tapu harçlarında indirim beklentisinin gerçekleşmesi hâlinde ise alım-satım süreçlerinin daha cazip hale gelmesi kaçınılmaz olacak.
